KİLİS

RAVANDA KALESİ

Kilis İli Polateli İlçesi Belenözü köyü yakınındaki Ravanda Kalesi, Kilis kent merkezine 24 kilometredir. Kalede arkeolojik bir çalışma yapılmadığından aidiyeti hakkındaki bilgiler yoruma ve yörenin ilk sahiplerine dayanmaktadır. Yesemek’teki Hitit Heykel İşliği yöreye yakın olduğundan kalenin Hitit yapısı ya da Hititler tarafından kullanıldığı görüşü oldukça yaygındır. Ravanda Kalesi görüş açısı oldukça geniş, yüksek konik bir tepe üzerine inşa edilmiş ve tepenin yamaçları da çıkışı engelleyecek kadar diktir. Kaleye ait tüm yapılar zirvedeki düzlükte olup, düzlük sularla çevrilidir. Surları, köşeli ve yarım yuvarlak burçları, su sarnıcı ve oldukça büyük bir yapıya ait olduğu sanılan yapı kalıntısı kaleden günümüze kalan mimari başlıca mimari değerlerdir.

MOZAİKLİ BAZİLİKA

Oylum Höyük'ün yaklaşık 200 metre batısında bulunan bu kalıntı VI. Yüzyıl'a tarihlenen Erken Hıristiyanlık Dönemi'ne ait bir bazilikadır.Uzun dikdörtgen planlı olduğu anlaşılan bu yapıda yöresel taş (siyah renkli bazalt taş ile kireç taşı) kullanılmıştır. Batı yönünden girişi olan bazilikanın iç mekanı iki sıra sütunla üç nefe ayrılmıştır.Kırmızı, kahverengi, beyaz, gri, kavuniçi, siyah renkli taşlarla bitki (yaprak), malta haçı ve çeşitli geometrik (kesişen daire, baklava dilimi, kare ve zikzak) desenlerle kompoze edilen bu döşeme mozaiği, Erken Bizans Sanatı Dönemi'nin özelliklerini yansıtmakta olup, yaklaşık 800 metrekarelik bir alanı kaplar.

SALİH AĞA KASTELİ(ÇEŞME)

Tabakhane Mahallesi’nde Tabakhane Camisi yakınında olan bu kastel, 1855 yılında Salih Ağa adlı bir hayırsever tarafından yaptırılmıştır.Yol kotundan biraz aşağıda, sundurmalı bir yapı olan bu kastelin bir ana girişi, iki de yan girişi vardır. Kasteli gösterişli kılan sivri kemerler ayaklara bindirilmiştir. Kastelin önündeki musluğun altında taştan yapılmış bir tekne; ayna taşının da iki yanında maşrapa koymağa yarara birer tane niş (maşrapalık) vardır.Taştan yapılmış yazıtının çevresi bitki ve zincir desenli motiflerle süslenmiş, sivri kemerli bir pano içersindedir. Günümüzde suyu olmayan bu kastelin suyu, geçmişte İlezi yöresindeki beş ayrı kaynaktan sağlanırmış.

NEŞET EFENDİ KONAĞI

Neşet Efendi Konağı, merhum Neşet Topaloğlu tarafından O Yıl1arda kendisi "Mimar'us Sultan"  lakabı  ile anılan Halepli Mimar Hacı Ahmet Usta ve kalfalarına yaptırılmıştır. Bu usta aynı zamanda,  Kilis Hükümet Konağını da yapmıştır.

Tam kargir olarak inşa edilen konakta, Kilis’in meşhur Kesmelik taşları kullanılmıştır. Bu taşlar Kilis’teki ustalar tarafından işlenmiştir. Bina hemen çatı altından yassı demirler ile sağlamlaştırılmıştır. 

İç duvar sıvaları Kilis’te kullanılan kireç ve kendirlerle hazırlanan malzeme ile sabun sıva olarak sıvanmıştır. Binanın mermer ve fayansları İtalya'dan deniz yoluyla İskenderun üzerinden Kilis'e getirilmiştir. Birinci katta bulunan odalar fayans, büyük oda kırmızı ve beyaz İtalyan mermerleri ile mutfak ve banyonun bulunduğu ufak salon ise Gaziantep mermeri ile döşenmiştir. Merdivenler Gaziantep mermerinden yapılmıştır. Söz konusu binanın yapımına 1925 yılında  başlanmış olup, 1927  yılında tamamlanmıştır 

KİLİS EVİ

Kilis’te tüm evler avlulu (havuş) olup; taş, kerpiç ve leften (Kilis ve yöresinde taş ocaklarından çıkarılan kirli beyaz renkli yapı taşı) yapılmıştır. Yaşam havuşa dönük olduğundan pencereler avluya açıktır. Dışarıya yani sokak ve caddeye açılan pencere çok azdır.Geleneksel ‘Kilis Evi’ avlu, mutfak odalar ve mağaralardan oluşur.

Sıcak iklim koşullarında çabuk bozulan yiyecekleri saklamak, tazeliğini korumak için hemen hemen her evin alt katında, bodrumunda; soğuk hava deposu / buzdolabı işlevini gören bir düzenleme yapılmıştır.

Kilis Evi’nde odalar oturma, yemek yeme, yatma / yatak, konuk ağırlama… gibi birbirinden farklı gereksinim ve hizmetlere yanıt verecek biçimde düzenlenmiştir. Odalara avludan ya doğrudan girilir ya da merdivenle (dereç) çıkılır. Pencereleri kuzeye bakan odalar “yaz odası”, güneye bakan odalar da “kış odası” olarak düzenlenmiştir. Oldukça yüksek tavanlı olan odalar, avluya bakan pencereler ve bunların üstündeki “kuş tağalarından” giren gün ışığıyla aydınlanır. Aydınlatma ve havalandırma gibi işlevsel özelliği olan “kuş tağaları” , konutun dış görünüşüne estetik bir değer katacak biçimde düzenlenir.